Predikant te Zuidland.
Jacobus Florianus werd geboren in Antwerpen. Op 15 juli 1601 kwam de pas afgestudeerde Florianus naar Zuidland. Tot aan zijn dood, op 20 september 1637, was hij hier predikant. Hij trouwde met Marritgen Reijniers Donteclock, dochter van een predikant in Brielle, op 1 september 1602. Zij kregen een zoon, Johannes, en een dochter, Maritgen. Zij was getuige bij een doop op 27 oktober 1641 in Zuidland en stond in dat jaar als lidmaat ingeschreven in het lidmatenboek met als aantekening dat ze later vertrokken is naar Amsterdam. Hun zoon, Johannes, werd geboren in Zuidland was in 1630 predikant in Bleiswijk. Hij overleed in juli 1640.
Meer kinderen zijn tot nu toe niet bekend. Florianus deed eerst een “proefpredikatie” en dit was de Classis en de gedeputeerden van de Synode heel goed bevallen (“wel hadde behaecht”). Ook in Zuidland was hij een geziene predikant. Er werden diverse beroepen op hem uitgebracht, o.a. in 1603 vanuit Vlaardingen. In oktober van dat jaar klaagde Florianus bij de Classis over “de slappicheijt somiger lidtmaten”. Het ledental van de kerk groeide aanmerkelijk tijdens de periode dat Florianus predikant was. In 1603 kreeg hij een schrobbering van de Classis omdat er geen doopboek werd bijgehouden en er soms getuigen bij de doop aanwezig waren die geen lidmaten van een kerk waren. Toen de predikant in 1608 in Goudswaard in een kerkdienst voorging, werden daar (uit gewoonte) na de kerkdienst enkele stukken uit de Bijbel worden voorgelezen onder klokgelui. Dit wilde ds. Florianus ook wel in Zuidland en stelde dit voor aan de Classis, die er haar goedkeuring aan gaf. In 1612 klaagde de predikant over de geringe kwaliteit van de ouderlingen en diakenen in de groeiende gemeente. Er werd bij vacatures voor bepaalde ambten altijd één enkele persoon kandidaat gesteld. De Classis adviseerde hem om tweetallen kandidaat te stellen, zodat er één gekozen kon worden en het niveau van de ouderlingen en diakenen omhoog zou gaan. Een beroep op hem in 1620 vanuit Scherpenisse, op Tholen, geeft aan hoe begeerd hij was als predikant. De afgevaardigden van Scherpenisse hadden zelfs een verzoek van Prins Maurits, de stadhouder en heer van Scherpenisse, bij hun beroep gevoegd om de predikant aan hen af te staan, hoewel ze beseften dat het veel geld en moeite zou kosten, want de predikant was zeer geliefd in Zuidland. Hij liet de gemeente en de Classis beslissen wat te doen. Zij vroegen hem te blijven. De prins reageerde opnieuw per brief om de predikant over te halen naar Scherpenisse te komen, maar na een bezoek aan de prins zelf in Den Haag van afgevaardigden uit Scherpenisse en Zuidland, kon Zuidland zijn predikant houden.
Omstreeks 1605 werden op diverse plaatsen toneel- en gedichtenspelen opgevoerd door zogenaamde Retorijckers (toneel- en zanggroepen). De thema’s in hun voorstellingen waren soms op stukken uit de Bijbel gebaseerd. Zo speelden zij in Zuidland de gelijkenis van de rijke man die tot zichzelf zei: “Rust uit, eet en drinkt, weest vrolijk”, waarna een toneelspeler, die de stem van God speelde, zei: “Gij dwaas … “, enz. De bekering van Paulus werd ook als een toneel- en zangstuk opgevoerd. Op andere plaatsen werden gelijksoortige toneel- en gedichtenspelen opgevoerd. Het was de Classis een doorn in het oog en de predikant werd verzocht er een einde aan te maken.
In 1619 besloot de kerkenraad om de bierdragers niet meer tot het avondmaal toe te laten vanwege hun gedrag.
Florianus was in zijn Zuidlandse jaren gedeputeerde van de Classis op 16 april 1624 en moest samen met J. Fleurkenium de pas gedrukte twee boeken van de Heidelbergse Catechismus beoordelen en er advies over uitbrengen aan de Classis. Er werd besloten de Catechismus niet te laten drukken (kopen) en verder te gaan met mondelinge lessen aan de jeugdigen aan de Latijnse school in Brielle.
Jacobus’ vader, Johannes Florianus (zijn echte naam was Blommaerts), was eveneens predikant (o.a. in 1582 in Spijkenisse). Hij vertrok in 1583 naar Brussel. Na de belegering door de prins van Parma gaf de stad zich, door honger gedreven, over en konden, door onderhandelingen, het garnizoen soldaten en de 12 predikanten van Brussel onder begeleiding naar Bergen op Zoom vertrekken. Zij hingen in de ogen van de katholieke belegeraars immers het verkeerde geloof aan. Johannes nam een andere route en trok met zijn zoon, waarschijnlijk Jacobus, buiten de stad Lier om. Daar kwamen ze een paar soldaten tegen die hem naar Antwerpen brachten. Zijn zoon lieten ze gaan. Hij berichtte het zijn moeder in Bergen op Zoom. Vader Johannes werd vervolgens onder druk gezet om zijn ketterse ideeën te laten varen. Na 4 weken in de kerker en vele vruchteloze pogingen om hem op andere gedachten te brengen, veroordeelden de autoriteiten hem tot de verdrinkingsdood, met een zak over zijn hoofd. Er was echter te weinig water in de put, zodat de soldaten, uit medelijden met de oude man, hem met een speer hebben doorboord. Tot het einde toe, zelfs met de zak over zijn hoofd, heeft hij getuigd en gebeden. Johannes Florianus liet na zijn dood een weduwe en 8 kinderen achter.
In de tijd van ds. Jacobus Florianus speelde het vraagstuk van de remonstranten en contraremonstranten een grote rol. De predikanten die de remonstrantse principes uitdroegen, werden door de Classis afgezet. Op 30 augustus 1616 besloot de Classis twee afgevaardigden naar Zuidland te laten gaan om geruchten te onderzoeken die de ronde deden over Florianus, als zou hij remonstrantse opvattingen hebben. Er werd niets tegen hem gevonden, want hij bleef in Zuidland predikant; hij was een contraremonstrant. In 1619, dus na de Dordtse Synode, werden in het gezagsgebied van de Classis Brielle in totaal 10 remonstrantse predikanten verwijderd.
|
- 1638
[1]